@misc{Bednarski_Henryk_Metodologiczne_1999, author={Bednarski, Henryk}, abstract={Artykuł przedstawia złożoność pojęcia samej rodziny i związane z tym różnorakie problemy natury metodologicznej, które musi pokonać badacz zajmujący się problematyką funkcjonowania współczesnej rodziny. Przedstawiona w artykule problematyka oparta jest na badaniach współczesnych rodzin polskich, jednakże zawarte w nim uwagi i sugestie mają charakter bardziej uniwersalny. Autor podkreśla, że rodzina jest specyficznie złożonym mikroukładem społecznym, w którym kumulują się różnorakie zjawiska życia społecznego. Rodzina jest ponadto specyficzną wspólnotą - społeczną, ekonomiczną, kulturową i psychiczną, na obszarze której zaspokajane są podstawowe potrzeby ludzkie: fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności, uznania, samorealizacja, wiedzy i rozumienia rzeczywistości. Wynikające stąd różnorakie problemy metodologiczne pogłębione są faktem, że rodzina stanowi w dużym stopniu społeczną konstrukcję „zamkniętą", ukształtowaną w sensie kulturowym przez wielowiekową tradycję. Członkowie współczesnych rodzin polskich wpisują się w role historycznie ustalone, w dużym stopniu statyczne, którym przypisane są obowiązujące wzory zachowań. Proces mutacji rodzinnego układu pozycji i ról społecznych następuje stosunkowo wolno, znacznie wolniej niż w innych sferach życia społecznego. Ważnym problemem, który należy uwzględnić w badaniach współczesnych rodzin jest konieczność różnicowania ich statusu pod względem przynależności do różnych kategorii społecznozawodowych. Pomiędzy różnynmi kategoriami rodzin (rodziny miejskie i wiejskie, robotnicze, inteligenckie, chłopskie itp.) występują istotne różnice dotyczące struktury, funkcji i obowiązujących w obrębie rodzin systemów wartości. Istotnym elementem w badaniach rodzin jest umiejętność określenia spełnionych przez nie funkcji oraz zwrócenie uwagi na różnorakie uwarunkowania zewnętrzne, czyli uwzględnienie szerokiego kontekstu społecznego, determinantów kulturowych i systemów wartości regulujących życie rodzinne. W socjologicznych badaniach rodzin ważne jest także dokonanie właściwego doboru metod i technik badawczych. Najbardziej istotną dyrektywą metodologiczną jest wielopłaszczyznowa analiza zjawisk życia rodzinnego. Należy zwrócić uwagę na przestrzeganie zasady jednoczesnej analizy obiektywnej i subiektywnej strony życia rodzinnego, analizy ilościowej i jakościowej oraz zastosować odpowiednią aparaturę pojęciową. Zawarte w artykule uwagi i sugestie metodologiczne mogą służyć zwiększeniu poprawności i efektywności badań współczesnych rodzin.}, type={artykuł}, publisher={Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie}, title={Metodologiczne problemy badań współczesnych rodzin polskich}, address={Częstochowa}, address={Kijów}, year={1999}, language={pol}, }